कोल्हापूर / कागल: गेल्या काही दिवसांपासून महाराष्ट्राच्या राजकीय वर्तुळात सर्वाधिक चर्चा होत असलेल्या कोल्हापूरमधील कागल नगरपरिषद निवडणुकीतील घडामोडींनी राज्याच्या राजकारणाला नवी दिशा दिली आहे. कागलमध्ये राष्ट्रवादी काँग्रेसचे (अजित पवार गट) मंत्री हसन मुश्रीफ आणि त्यांचे कट्टर राजकीय विरोधक असलेले छत्रपती राजर्षी शाहू आघाडीचे नेते समरजित घाटगे यांनी हातात हात घेतल्यामुळे, हा ‘अनपेक्षित’ वाटणारा राजकीय ‘कोल्हापूर पॅटर्न’ आता चर्चेत आला आहे.
या युतीमुळे महायुतीमधील घटक पक्ष असलेल्या शिंदे गटाचे माजी खासदार संजय मंडलिक यांचा गट मात्र कागलमध्ये एकाकी पडल्याचे चित्र आहे. मुश्रीफ-घाटगे यांच्या या युतीमुळे आपली राजकीय फसवणूक झाली असून, हे अनपेक्षित नसल्याचे संतप्त मत संजय मंडलिक यांनी व्यक्त केले आहे.
‘चंदगड पॅटर्न’ आता ‘कागल पॅटर्न’मध्ये रूपांतरित
कागल नगरपालिकेच्या निवडणुकीत अवघ्या २४ तासांत मोठी राजकीय उलथापालथ झाली. स्थानिक स्वराज्य संस्थेच्या निवडणुकीत कोल्हापूर जिल्ह्यात ‘चंदगड पॅटर्न’ (दोन्ही राष्ट्रवादीचे गट एकत्र) यशस्वी झाल्यानंतर, आता तोच फॉर्म्युला कागलमध्ये राबवण्यात आला आहे.
नेमकं काय घडलं?
- कागल नगरपरिषदेसाठी राष्ट्रवादी काँग्रेस (अजित पवार गट) आणि छत्रपती राजर्षी शाहू आघाडी (समरजित घाटगे गट) यांची युती झाली.
- या युतीमध्ये नगराध्यक्षपद हसन मुश्रीफ गटाला, तर उपनगराध्यक्षपद समरजीत घाटगे गटाला, असा फॉर्म्युला निश्चित झाल्याची माहिती आहे.
- यामुळे, सुरुवातीला घाटगे आणि शिंदे गटाचे संजय मंडलिक एकत्र येऊन मुश्रीफांना घेरण्याची जी रणनीती आखली जात होती, ती निष्प्रभ ठरली.
- कट्टर विरोधक असलेले मुश्रीफ आणि घाटगे एकत्र आल्याने, स्थानिक राजकारणात दोन्ही राष्ट्रवादी गट एकत्रित आल्याचे स्पष्ट झाले.
‘मला लोकसभेला फसवलं’: संजय मंडलिक यांचा संताप
हसन मुश्रीफ आणि समरजित घाटगे यांच्या युतीमुळे शिंदे गटाचे माजी खासदार संजय मंडलिक हे चांगलेच नाराज झाले आहेत. त्यांनी ‘एबीपी माझा’शी बोलताना आपली तीव्र प्रतिक्रिया व्यक्त केली.
संजय मंडलिक म्हणाले: “कागलमध्ये मुश्रीफ-घाटगे यांची युती अनपेक्षित नाही. माझी आणि समरजित घाटगे यांची थेट बोलणी झाली नव्हती, केवळ कार्यकर्त्यांची प्राथमिक चर्चा झाली होती. काही ठिकाणी चर्चा आहे की मला एकटं पाडलं, पण मी एकटा नाही, जनता माझ्यासोबत आहे. या दोन्ही नेत्यांनी मला लोकसभा निवडणुकीला फसवलं आहे. कागलमध्ये भाजपने अद्याप एबी फॉर्म दिलेले नाहीत, त्यामुळे कागलमधील भाजप हसन मुश्रीफ यांच्यासोबत असल्याचे दिसते.”
मंडलिक यांनी स्पष्ट केले की, शिवसेना हा महायुतीचा घटक आहे आणि त्यांचे उमेदवार रिंगणात उतरवले आहेत. कागलच्या जनतेला सोबत घेऊन आपण पुढे जाणार असल्याचे त्यांनी सांगितले.
कोल्हापुरी पॅटर्न: राजकीय परिणाम काय?
कोल्हापूरच्या राजकारणात कायमच अत्यंत तीव्र आणि वैयक्तिक संघर्ष दिसून येतो. पण गरजेनुसार, निवडणुकीच्या तोंडावर ‘कट्टर वैरी’ही स्थानिक पातळीवर एकत्र येतात, यालाच आता ‘कोल्हापुरी पॅटर्न’ म्हटले जात आहे.
या पॅटर्नचे दोन प्रमुख पैलू:
- कट्टरता बाजूला ठेवून सत्ताकेंद्र साधणे: चंदगड आणि कागलमध्ये मुश्रीफ यांनी दोन्ही राष्ट्रवादी गटांना एकत्र आणले आहे. याचा अर्थ, महायुतीमध्ये असूनही, ‘स्थानिक राजकारणात आपली सत्ता टिकवण्यासाठी’ मुश्रीफ यांनी भाजप-शिंदे गटाला दूर ठेवून आपल्या कट्टर विरोधकाला सोबत घेणे पसंत केले.
- महायुतीतील विसंवाद चव्हाट्यावर: या युतीमुळे महायुतीमधील घटक पक्षांमध्ये (भाजप, शिंदे गट, अजित पवार गट) समन्वय नसल्याचे स्पष्ट झाले आहे. मुश्रीफांनी थेट समरजित घाटगेंना सोबत घेणे, यातून महायुतीत स्थानिक पातळीवर फूट पडल्याचे दिसून येते.
राज्याच्या राजकारणावर होणारा संभाव्य परिणाम
कागलमधील या घडामोडी केवळ स्थानिक नाहीत, तर याचा थेट परिणाम राज्याच्या आणि महायुतीच्या राजकारणावर होणार आहे:
- महायुतीसाठी धोक्याची घंटा: स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीत महायुतीचे घटक पक्ष एकत्र लढण्याऐवजी एकमेकांच्या विरोधात किंवा इतर पक्षांशी युती करत असतील, तर भविष्यात विधानसभा आणि लोकसभा निवडणुकीतही जागावाटपाचा तिढा अधिक गुंतागुंतीचा होऊ शकतो.
- अजित पवार गटाचा वाढता प्रभाव: हसन मुश्रीफ यांनी दोन्ही ठिकाणी (चंदगड आणि कागल) अत्यंत यशस्वीपणे ‘पॅटर्न’ राबवला आहे. यामुळे अजित पवार गटाच्या स्थानिक ताकदीला अधिक बळ मिळाल्याचे दिसून येते.
- शिंदे गटाचे एकाकीपण: संजय मंडलिक यांच्यासारख्या महत्त्वाच्या नेत्याला त्यांच्याच होमग्राऊंडवर एकाकी पाडल्यामुळे, शिंदे गटात प्रचंड नाराजी पसरू शकते. याचा परिणाम महायुतीतील नेतृत्वावर आणि समन्वयाच्या प्रश्नांवर नक्कीच होईल.
सध्या तरी, मुश्रीफ आणि घाटगे यांच्या या युतीवर संजय मंडलिक यांनी केलेल्या ‘फसवणुकी’च्या आरोपाला दोन्ही नेते काय उत्तर देतात, याकडे कोल्हापूरसह संपूर्ण राज्याचे लक्ष लागले आहे.
